Pracownia Badań nad Recepcją Dziedzictwa Orientu

Szczegóły: Kategoria: Zakład Starożytnych Kultur Egiptu i Bliskiego Wschodu; Opublikowano: 02 luty 2017; Utworzono: 02 luty 2017; Odsłony: 4951

Szczegóły: Kategoria: Zakład Starożytnych Kultur Egiptu i Bliskiego Wschodu; Opublikowano: 01 wrzesień 2016; Utworzono: 01 wrzesień 2016; Odsłony: 3080

Kierownik:

Pracownicy:

dr hab. Hieronim Kaczmarek prof. IKŚiO PAN

Pracownia powstała w lutym 2020 roku i jest strukturalnie podporządkowana Zakładowi Starożytnych Kultur Egiptu i Bliskiego Wschodu. Pracownia zarazem włącza się i w miarę potrzeb koordynuje przedsięwzięcia innych jednostek Instytutu, których wątki i aspekty prowadzonych badań podstawowych zawierają odniesienia do zagadnień recepcji kulturowego dziedzictwa Orientu – w formie zadań / tematów międzyzakładowych.

Główne obszary badań podejmowanych w Pracowni to:

1. Dzieje polskich zainteresowań cywilizacjami Orientu; dziedzictwo kulturowe, zwłaszcza starożytnego Egiptu i Lewantu, w polskiej literaturze i sztuce, także we współczesnej kulturze popularnej, mediach itp.

2. Polscy podróżnicy na Wschód (od XII wieku do czasów współczesnych); relacje, osoby, szczegółowe badania wątkowe, także związane z podróżniczą recepcją Orientu nowożytnego (głównie Egiptu i Lewantu) oraz historycznokulturową problematyką pielgrzymek do Ziemi Świętej.

3. Badania nad zbiorami ikonograficznymi IKŚiO: kolekcja deltiologiczna, ryciny, fotografie – digitalizacja, analiza krytyczna, edycje.

4. Grecka, rzymska i osmańsko-arabska mediacja transferów dziedzictwa kulturowego starożytnego Wschodu.

5. Zjawisko i dzieje tak zwanej egiptomanii w Polsce na tle europejskim.

6. Historia badań archeologicznych na Bliskim Wschodzie, zwłaszcza polskich.

7. Dzieje gromadzenia zabytków starożytnego Wschodu w polskich kolekcjach.

Pracownia współpracuje zwłaszcza z badaczami krajów obszaru dawnej Rzeczpospolitej (Litwa, Białoruś, Ukraina) oraz Europy środkowo-wschodniej, ponadto prowadzi badania komparatystyczne przy współpracy naukowców zachodnioeuropejskich i amerykańskich.

Pracownia podejmuje również działania edukacyjne i popularyzatorskie; otwarte wykłady i konferencje, organizowanie wystaw, przygotowywanie publikacji popularnonaukowych.

W Instytucie oraz przy Pracowni istnieje baza danych specjalnej kolekcji deltiologicznej (pocztówkowej). Baza danych jest w trakcje uzupełniania już zdigitalizowanych zbiorów. Docelowo, w otwartym dostępie, będzie się tam znajdować ponad 10.000 obiektów.

Link do bazy danych: http://oldpostcards.iksiopan.pl/pl

Szczegóły: Kategoria: Zakład Starożytnych Kultur Egiptu i Bliskiego Wschodu; Opublikowano: 01 wrzesień 2016; Utworzono: 01 wrzesień 2016; Odsłony: 9376

Główne kierunki badawcze:	Działalność Zakładu obejmuje pięć tematów badawczych o wysokim stopniu unikalności w skali polskiej nauki, realizowanych przez zespoły pracowników naukowych o różnorodnych specjalizacjach związanych z misjami wykopaliskowymi przede wszystkim w Egipcie, ale również na Bliskim Wschodzie. Najliczniejszą grupę badawczą skupia powołany w 2016 roku Ośrodek Badań nad Świątynią Egipską, którego celem badawczym jest realizacja tematu "Centra kultowe starożytnego Egiptu rejonu tebańskiego i I-szej katarakty – programy dekoracji budowli sakralnych, repertuar sprawowanych w nich rytuałów, teologia bóstw i ideologia królewska." Temat ten obejmuje m.in. kontynuowane prace nad dwoma bazami danych: bazą danych hatshepsut.iksiopan.pl mającą za zadanie skatalogowanie i udostępnienie w sieci wszystkich publikowanych informacji związanych z panowaniem tej władczyni, obejmujących również materiał źródłowy spoza regionu tebańskiego oraz bazą danych egipskich rytuałów świątynnych rite.iksiopan.pl, która pozwoli na szerokie studia porównawcze ikonografii rytuałów, ich sekwencji, czy rekwizytów używanych w trakcie ich sprawowania. Z posiadającą długą tradycję problematyką badawczą Instytutu wiąże się Pracownia Badań nad Egipską Nekropolą powstała w 2021 roku celem kontynuacji prowadzonych w Instytucie badań nad obrządkiem pogrzebowym w starożytnym Egipcie. W ramach Pracowni zostały skonsolidowane zadania podjęte przez pracowników na zróżnicowanym typologicznie, chronologicznie i terytorialnie materiale źródłowym, pochodzącym z cmentarzysk Górnego i Dolnego Egiptu. W programie badań Pracowni znajdują się studia dotyczące diachronicznego rozwoju nekropoli sakkaryjskiej: jej historii, topografii, architektury grobowej, pochówków oraz kultów boskich i rytuałów pogrzebowych wraz wyposażeniem grobów. Nowatorski charakter w profilu Pracowni ma projekt poświęcony badaniom metrycznym rzeźby i płaskorzeźby egipskiej pochodzących z nekropoli prywatnych i królewskich, który dostarcza narzędzi do identyfikacji proweniencji i datowania tego typu obiektów. W zakresie działalności Pracowni znajdują się też studia nad źródłami pisanymi związanymi z egipską nekropolą, jak i pionierskie w skali kraju, a dopiero zapoczątkowane w świecie, badania nad zagadnieniem „Językowy obraz świata (JOS) w Egipcie faraonów. Zastosowanie metod etnolingwistyki do badań religijnych tekstów egipskich”, do którego źródło stanowią głównie Teksty Piramid. Od 2020 roku funkcjonuje w strukturach Zakładu Pracownia Archeologii Wschodu Starożytnego. Program naukowy Pracowni łączy tradycyjne obszary badań Bliskiego Wschodu ze studiami nad materiałem zabytkowym odnajdywanym podczas archeologicznej eksploracji Półwyspu Arabskiego. Obecnie w Pracowni realizowany jest we współpracy z Uniwersytetem w Genewie terenowy projekt badawczy NCN Opus LAP (2022-2025) poświęcony studiom nad wczesnobrązową kulturą megalityczną w północnym Lewancie. Kontynuowane są badania nad mezopotamską plastyką figuralną w aspekcie międzykulturowych interakcji i ponadregionalnych trendów w kulturach na Bliskim Wschodzie i na Półwyspie Arabskim w okresie III i II tysiąclecia p.n.e. Tematy badawcze związane z archeologią Półwyspu Arabskiego obejmują studia nad gliptyką kultury Dilmun, czy badania ozdób osobistych z różnych stanowisk Półwyspu w kontekście kontaktów ponadregionalnych. Badania terenowe na stanowisku Tell Abraq w emiracie Umm al-Quwein poświęcone są historii osadnictwa i kontaktów handlowych tego bardzo ważnego ośrodka miejskiego o kluczowej pozycji w handlu miedzią w okresie III-I tysiąclecia p.n.e. Uwieńczeniem długoletniej, bo ponad 40-letniej, tradycji badań nad ceramiką egipską prowadzonych w Instytucie jest utworzenie w 2021 roku Pracowni Badań nad Ceramiką korzystającej ze specjalistycznego sprzętu badawczego. Głównym celem aktywności ukierunkowanej na współpracę międzyśrodowiskową Pracowni są badania nad ceramiką egipską oraz ceramiką importowaną do Egiptu z rejonów innych kultur szeroko pojętego Morza Śródziemnego, Bliskiego i Dalekiego Wschodu. W ramach Pracowni prowadzona jest interdyscyplinarna i wieloaspektowa analiza materiału ceramicznego związanego z różną aktywnością ludzką, tj. ceramiką pochodzącą z nekropoli, świątyń oraz osad. Naukowym celem Pracowni jest również kształcenie na poziomie specjalistycznym badaczy ceramiki pochodzącej z wykopalisk w Egipcie, Sudanie (Nubii) i na Bliskim Wschodzie. Unikalny charakter w skali Polski ma powołana w 2020 roku Pracownia Badań nad Recepcją Dziedzictwa Orientu. Główne obszary badań podejmowanych w Pracowni to: dzieje polskich zainteresowań cywilizacjami Orientu - dziedzictwo kulturowe, zwłaszcza starożytnego Egiptu i Lewantu, w polskiej literaturze i sztuce, także we współczesnej kulturze popularnej, mediach itp.; polscy podróżnicy na Wschód (od XII wieku do czasów współczesnych) – relacje, osoby, szczegółowe badania wątkowe, także związane z podróżniczą recepcją Orientu nowożytnego (głównie Egiptu i Lewantu) oraz historycznokulturową problematyką pielgrzymek do Ziemi Świętej; badania nad zbiorami ikonograficznymi IKŚiO obejmującymi kolekcję deltiologiczną, ryciny, fotografie – digitalizacja, analiza krytyczna, edycje; grecka, rzymska i osmańsko-arabska mediacja transferów dziedzictwa kulturowego starożytnego Wschodu; zjawisko i dzieje tak zwanej egiptomanii w Polsce na tle europejskim; historia badań archeologicznych na Bliskim Wschodzie, zwłaszcza polskich; dzieje gromadzenia zabytków starożytnego Wschodu w polskich kolekcjach.
Podległe jednostki:	Ośrodek Badań nad Świątynią Egipską (egyptiantemple.iksiopan.pl) Pracownia Badań nad Egipską Nekropolą Pracownia Archeologii Wschodu Starożytnego Pracownia Badań nad Ceramiką Pracownia Badań nad Recepcją Dziedzictwa Orientu
Kierownik:	dr hab. prof. PAN Ewa Laskowska-Kusztal
Pracownicy:	prof. dr hab. Karol Myśliwiec dr hab. Hieronim Kaczmarek, prof. IKŚiO PAN dr hab. Janusz Karkowski, prof. IKŚiO PAN dr hab. Joanna Popielska-Grzybowska dr hab. Teodozja I. Rzeuska dr hab. prof. IKŚiO PAN Barbara Tkaczow dr hab. Leszek Zinkow, prof. IKŚiO PAN dr Jade Bajoet dr Michele Degli Esposti dr Monika Dolińska dr Wojciech Ejsmond dr Maria Carmela Gatto dr Aleksandra Hallmann dr Jadwiga Iwaszczuk dr Ewa Józefowicz dr Katarzyna Kapiec dr Heidi Köpp-Junk dr Maciej Makowski dr Massimiliano Nuzzolo dr Mohamed Osman dr Krzysztof Radtke dr Filip Taterka dr Zuzanna Wygnańska mgr Magdalena Kazimierczak mgr Dominika Majchrzak mgr Małgorzata Radomska mgr Joanna Rądkowska mgr Piotr Sójka mgr Filip Wałdoch mgr Paulina Wołodźko

Szczegóły: Kategoria: Zakład Starożytnych Kultur Egiptu i Bliskiego Wschodu; Opublikowano: 01 wrzesień 2016; Utworzono: 01 wrzesień 2016; Odsłony: 12409

Kierownik:	dr Zuzanna Wygnańska
Pracownicy:	dr Michele Degli Esposti dr Christina Tsouparopoulou dr Maciej Makowski mgr Dominika Majchrzak
Tel.:	22 657 28 29
Pok.:	313 (kierownik Pracowni)
Email:

Obszar badawczy Pracowni:
Pracownia powołana została w 2020 roku i jest strukturalnie podporządkowana Zakładowi Kultur Egiptu i Bliskiego Wschodu. Jej głównym obszarem badawczym jest archeologia życia codziennego, również w aspekcie religijnym, na Bliskim Wschodzie w okresach wczesnych, to jest od pradziejów do późnego okresu żelaza. Zakres geograficzny, w ramach którego podejmowane są badania, dotyczy obszarów Mezopotamii, Syro-Palestyny, Anatolii, terytorium współczesnego Iranu, a także Półwyspu Arabskiego.
Podejmowane zagadnienia koncentrować będą się z jednej strony na poszczególnych kulturach, z drugiej traktować będą problematykę życia codziennego ponadregionalnie i międzykulturowo. Studiami objęte zostaną aspekty kultury materialnej ściśle związanej z elitami, jak również takie, które towarzyszyły na co dzień pozostałym członkom/warstwom społeczeństwa. Istotnym elementem będą zagadnienia dotyczące kultury duchowej, analiza których podejmowana będzie między innymi w oparciu o studia nad ikonografią oraz wybranymi zespołami zabytków, na przykład plastyką figuralną.

Tematy badawcze:
Głównym tematem badań Pracowni będzie analiza zabytków ruchomych (drobnych) pochodzących z różnego typu stanowisk archeologicznych w ich aspekcie utylitarnym, symbolicznym i religijnym. Obecnie prowadzone badania dotyczą:
- mezopotamskiej plastyki figuralnej – badania prowadzone przez dr. Macieja Makowskiego nad figurkami glinianymi z III i II tysiąclecia p.n.e. (temat podjęty m.in. w monografii z 2016 roku „Tell Arbid I: Clay figurines”)
- ozdób osobistych jako aspektu kultury materialnej w Lewancie, Mezopotamii i na półwyspie Arabskim w epokach brązu i żelaza – badania nad materiałami, technologiami i dystrybucją prowadzone przez dr. Zuzannę Wygnańską,
- ikonografii na pieczęciach z III i II tysiąclecia z Półwyspu Arabskiego – badania w ramach przygotowywania doktoratu prowadzone przez mgr Dominikę Majchrzak.

Ośrodek Badań nad Świątynią Egipską

Pracownia Badań nad Recepcją Dziedzictwa Orientu

Zakład Starożytnych Kultur Egiptu i Bliskiego Wschodu

Pracownia Archeologii Wschodu Starożytnego