- Ogólne
- Projekty
- Publikacje
- Konferencje
- Popularyzacja
- Stypendia, wyróżnienia
- Członkostwo w organizacjach naukowych
- Przydatne linki
Ogólne
Pracownik Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN od 2020 r.
|
dyżury: jednostka: Zakład Współczesnych Kultur Azji i Afryki, Pracownia Kultur Szlaku Jedwabnego pok. tel. |
Specjalizacja i zainteresowania badawcze:
• filozofia indyjska – przede wszystkim system filozoficzny sankhji, jego epistemologia i filozofia języka, z uwzględnieniem wpływów na sankhję innych nurtów myśli (m.in. mimansy i buddyzmu) oraz polemik, które sankhja z nimi prowadziła;
• religia i myśl wedyjska – przede wszystkim religia Rygwedy.
Działalność naukowa:
Ołena Łucyszyna całe swoje życie naukowe – od czasów studiów wyższych na Uniwersytecie Narodowym „Akademia Kijowsko-Mohylańska” (Kijów, 1994–2000) – poświęciła filozofii i religii indyjskiej. Studia doktoranckie odbyła na Uniwersytecie Narodowym „Akademia Kijowsko-Mohylańska” (w latach 2000–2003) oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (w latach 2001–2006), a stopień doktora uzyskała w 2005 r. na podstawie obrony dysertacji w Instytucie Filozofii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy (Kijów), potwierdzając go następnie w Polsce. W pracy doktorskiej badała światopogląd Rygwedy. W lipcu 2020 r. Rada Dyscypliny Filozofia Uniwersytetu Jagiellońskiego nadała jej stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych – na podstawie monografii „Filozofia słowa klasycznej i poklasycznej sankhji” (Warszawa 2018).
Badaczka jest autorką ponad 60 publikacji w czterech językach: polskim, ukraińskim, angielskim i rosyjskim. W 2020 r. uzyskała grant Narodowego Centrum Nauki na realizację projektu poświęconego epistemologii sankhji (projekt zajął trzecią pozycję na liście rankingowej panelu HS1; konkurs OPUS 18).
Redaktorka czasopism Acta Asiatica Varsoviensia oraz Sententiae, a także członkini Rady Doradczej (Editorial Advisory Board) czasopisma Asian Philosophy.
Projekty
Nazwa projektu: Epistemologia sankhji: spostrzeżenie i wnioskowanie w klasycznej i poklasycznej sankhji
Rola w projekcie: kierownik projektu
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, nr 2019/35/B/HS1/02444
Okres realizacji projektu: 2020–2024
https://www.ncn.gov.pl/sites/default/files/listy-rankingowe/2019-09-16/streszczenia/463661-pl.pdf
Nazwa projektu: Wyjazd na 17. Światową Konferencję Sanskrytu w celu wystąpienia z referatem „Juktidipika o pochodzeniu Wed” w ramach specjalnego panelu „Juktidipika: Zdobycie dla sankhji miejsca w indyjskiej historii intelektualnej”
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, nr 2017/01/X/HS1/01469
Panel „The Yuktidīpikā Forging a Place for Sāṁkhya in Indian Intellectual History”, który odbył się w ramach 17. Światowej Konferencji Sanskrytu (17th World Sanskrit Conference; Vancouver, Kanada, 9–13 lipca 2018 r.), to wynik współpracy czterech naukowców z różnych krajów: dr. Hyounga Seoka Hama, dr Edeltraud Harzer, dr Ołeny Łucyszyny i dr Noémie Verdon. Panel był poświęcony Juktidipice (Yukti-dīpikā, Latarnia argumentacji; ok. VII w., autor nieznany), jednemu z najważniejszych tekstów indyjskiej filozoficznej szkoły sankhja.
Abstrakty konferencyjne:
https://drive.google.com/file/d/1sjqUq9W69NJj4XUQhdh7McC8QgwMllG9/view
Artykuł O. Łucyszyny „The Yuktidīpikā on the Origin of the Vedas” na podstawie wystąpienia na 17. Światowej Konferencji Sanskrytu (Open Access):
https://link.springer.com/article/10.1007/s11407-020-09278-0
Publikacje
Konferencje
Ponad 40 referatów – wygłoszonych w językach polskim, angielskim, ukraińskim i rosyjskim (na międzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych, a także podczas posiedzeń towarzystw naukowych, letnich szkół i in. wydarzeń naukowych).
Wybrane wystąpienia:
• The Yuktidīpikā on Perception of Yogins; 18th World Sanskrit Conference, 9–13 stycznia 2023 r., Canberra, Australia, online.
• Sāṃkhya Voice Against the Buddhist Identification of a Pramāṇa and Its Result: On the Basis of the Yuktidīpikā; International Conference – 90th Anniversary of Oriental Studies at the University of Warsaw, 30 czerwca 2022 r., UW.
• Sāṃkhya on Validity (pramāṇya) and Invalidity (aprāmāṇya) of Cognition; 10th International Conference of Oriental Studies: Global and Local Perspectives, 16 listopada 2021 r., Komitet Nauk Orientalistycznych PAN oraz Wydział Orientalistyczny UW.
• Semantyka słowa púruṣa w Rygwedzie jako źródło rozumienia człowieka w myśli indyjskiej; VI Ogólnopolska Konferencja Orientalistyczna „Mit, obraz, metafora w kulturach Azji i Afryki”, 19 kwietnia 2021 r., Polskie Towarzystwo Orientalistyczne, online.
• Scope of Pramāṇas in Classical and Postclassical Sāṃkhya; Annual Meeting of the American Oriental Society, 11–18 marca 2021 r., online.
• O pojęciu porozumienia semantycznego (samaya, saṁketa) w filozofii indyjskiej (w ramach sympozjum specjalnego Filozofie Wschodu); XI Polski Zjazd Filozoficzny, wrzesień 2019 r., Lublin, KUL Jana Pawła II. https://zjazdfilozoficzny.kul.pl/events/filozofie-wschodu/
• The Yuktidīpikā on the Origin of the Vedas (w ramach specjalnego panelu: The Yuktidīpikā Forging a Place for Sāṁkhya in Indian Intellectual History); 17th World Sanskrit Conference, 9–13 lipca 2018 r., Vancouver, Kanada.
• Przyczynek do poszukiwań polskiego odpowiednika indyjskiego filozoficznego terminu pramāṇa; V Międzynarodowy Kongres Azjatycki „Kierunek Azja. Różnorodność, odmienność, dialog”, 9–11 maja 2018 r., UMK w Toruniu.
• Classical Sāṁkhya on the Relationship between the Vedic Revelation (śruti) and Its Own Doctrine; 5th International Kraków Study of Religions Symposium “Understanding and Explanation in the Study of Religions. In Memory of Walter Burkert (1931-2015)”, 7–9 listopada 2016 r., Kraków, UJ.
• Pojęcie konwencji słownej (saṁketa) w jodze; X Polski Zjazd Filozoficzny, 15–19 września 2015 r., UAM w Poznaniu.
• Sāṁkhya View on the Relationship between a Word (śabda) and Its Meaning (artha); 3rd International Conference on the Eastern Thought “Word in the Cultures of the East: Sound – Language – Book”, 28–30 listopada 2013 r., Kraków, UJ.
• Zagadnienie autorytetu (āpta) w klasycznej sankhji; II Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Rzeczywistość – ekspresja – milczenie w filozofii i kulturze Wschodu” („Reality – Expression – Silence in Philosophy and Culture of the East”), 21–22 września 2011 r., Kraków, UJ.
• Ateizm w Sankhja-sutrach i Sankhja-sutra-wrytti; Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Kultury, języki i literatury ludów Azji i Afryki”, 20 października 2010 r., Uniwersytet Warszawski.
• Pojęcie prawdziwego poznania (pramā) w sāṁkhyi; Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Problematyka wartości w filozofii i kulturze Wschodu”, 25–26 września 2009 r., Kraków, UJ.
• Czy puruṣa jest podmiotem? Na podstawie analizy opozycji podmiotu (viṣayin) i przedmiotu (viṣaya) w klasycznej sāṁkhyi; Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Kategoria podmiotu w filozofii Wschodu i Zachodu”, 11–12 maja 2009 r., AHE w Łodzi.
• Poznanie prawdziwe a poznanie wyzwalające w sāṁkhyi (na podstawie analizy klasycznych komentarzy do „Sāṁkhya-kāriki” 23); posiedzenie Polskiego Towarzystwa Filozoficznego: Oddział w Łodzi, 8 maja 2008 r., UŁ.
• Filozofia indyjska – szkoła sankhja; posiedzenie Polskiego Towarzystwa Filozoficznego: Oddział w Zielonej Górze, 8 kwietnia 2008 r., Uniwersytet Zielonogórski.
• Filozofia sankhji; posiedzenie Polskiego Towarzystwa Filozoficznego: Oddział w Łodzi, 28 lutego 2008 r., Uniwersytet Łódzki.
• Внутреннее восприятие в санкхье [Wewnętrzne spostrzeżenie w sankhji]; Międzynarodowa Konferencja Naukowa „V Torczinowskije cztienija. Filosofija, religija i kultura stran Wostoka”; 6–9 lutego 2008 r., Petersburg, Rosja.
• Epistemologia a soteriologia w sankhji; Dzień Nauki Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów, 10 listopada 2007 r., Lublin.
• Badania nad filozofią indyjską; posiedzenie Polskiego Towarzystwa Filozoficznego: Oddział w Łodzi, 8 listopada 2007 r., Uniwersytet Łódzki.
• Filozofia indyjska w edukacji filozoficznej; VI Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Filozofia wychowania a wizje świata”, 21–22 czerwca 2007 r., AP w Słupsku.
• Невизначене (nirvikalpaka) та визначене (savikalpaka) сприйняття в санкх’ї [Spostrzeżenie nieokreślone (nirvikalpaka) i określone (savikalpaka) w sankhji]; II Ogólnoukraińska Konferencja Indologów, 5–6 czerwca 2007 r., Kijów.
• Sāṁkhya-sūtra-vṛtti o Īśvarze; III Dni Nauki Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów, 7–9 czerwca 2004 r., Lublin.
• ‘Unity of Human Kind’ in the Rigveda; II Dni Nauki Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów, 2–7 czerwca 2003 r., Lublin.
• Давньоіндійське уявлення про людину як предмет філософії релігії [Staroindyjska wizja człowieka jako przedmiot filozofii religii]; Dni Nauki Uniwersytetu Narodowego „Akademia Kijowsko-Mohylańska”, 28 stycznia – 1 lutego 2002 r., Kijów.
• Уявлення про людину у найдавніших упанішадах [Człowiek w myśli najstarszych upaniszad]; Dni Nauki Uniwersytetu Narodowego „Akademia Kijowsko-Mohylańska”, 22–26 stycznia 2001 r., Kijów.
• Ріґведа як джерело вивчення стародавньої Індії [Rygweda jako źródło wiedzy o starożytnych Indiach]; II Ogólnoukraińska Naukowo-Praktyczna Konferencja Orientalistyczna, 25–27 kwietnia 2000 r., Kijów.
• Уявлення про людину в Ріґведі [Wizja człowieka w Rygwedzie]; I Ogólnoukraińska Naukowo-Praktyczna Konferencja Indologów, 24 stycznia 2000 r., Kijów.
• Психофізична проблема: картезіансько-давньоіндійські паралелі [Problem psychofizyczny: paralele między myślą Kartezjusza i starożytnych Indii]; Dni Nauki Uniwersytetu Narodowego „Akademia Kijowsko-Mohylańska”, 1–5 lutego 1999 r., Kijów.
• Історія одного поняття (або Українське язичництво: генотеїзм?) [Historia pewnego pojęcia: Czy ukraińskie pogaństwo to henoteizm?]; Międzynarodowe Seminarium Wykładowców Wschodnioeuropejskich Uniwersytetów „Spuścizna duchowa Rusi Kijowskiej”, 2–4 lipca 1997 r., Odessa, Ukraina.
• До витоків концепції Брагмана-Абсолюту [O źródłach koncepcji Brahmana Absolutu]; I Ogólnoukraińska Naukowo-Praktyczna Konferencja Orientalistyczna, 7–10 kwietnia 1997 r., Kijów.
Popularyzacja
Udział w projektach słownikowych i encyklopedycznych – autorstwo haseł poświęconych myśli indyjskiej:
• 19 haseł w Wielkiej Ukraińskiej Encyklopedii [Велика українська енциклопедія]: Араньяки [Āraṇyaka; Aranjaki], Артха [Artha], Атман [Ātman; Atman], Атхарваведа [Atharvaveda; Atharwaweda], Аюрведа [Āyurveda; Ajurweda], Бгаґавадгіта [Bhagavadgītā; Bhagawadgita], Бгакті [Bhakti], Брáгман [Bráhman], Брагмáн, брамі́н [Brāhmaṇá, brahmán], Брагмáни [Brā́hmaṇa; Brahmany], Варуна [Varuṇa; Waruna], Веди [Wedy], Індра [Indra], Індуїзму космологія [Hinduizmu kosmologia], Індуїзму міфологія [Hinduizmu mitologia], Кама [Kāma; Kama], Ріґведа [Ṛgveda; Rygweda], Санкх’я [Sāṃkhya; Sankhja], Чатурварґа [Caturvarga; Ćaturwarga] https://vue.gov.ua/Луцишина_О._А.
• 8 haseł w 10-tomowej Powszechnej Encyklopedii Filozofii (Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2000–2009, red. Andrzej Maryniarczyk et al.): Kāma; Kosmogonie i kosmografie hinduistyczne; Krishnamurti (we współautorstwie z L. Borowskim i M.St. Ziębą); Māṇḍūkyopaniṣad; Puruṣa; Sāṁkhya; Sāṁkhya-sūtry; Vijñānabhikṣu;
• 3 hasła w: Філософський енциклопедичний словник [Filozoficzny słownik encyklopedyczny], red. В.І. Шинкарук et al., Київ 2002 (Słownik filozoficzny pod redakcją zespołu Instytutu Filozofii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy): Ауробіндо Ґгош [Aurobindo Ghosh], Пракриті [Prakryti], Упанішади [Upaniszady].
Prezentacja:
• mojej książki Filozofia słowa klasycznej i poklasycznej sankhji w czasie 18th World Sanskrit Conference, New Books Showcase – Hosted by Mark Allon, 13 stycznia 2023 r., Canberra.
Wykłady dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi:
• Friedrich Nietzsche jako postać przełomowa w dziejach filozofii, 9 maja 2017 r.;
• Co to jest egzystencjalizm?, 31 maja 2017 r.;
• cykl 8 wykładów, październik 2014 r. – koniec stycznia 2015 r.; podstawowe tematy ontologii, epistemologii i etyki;
• 2 wykłady w r.a. 2008/2009, jeden z nich był poświęcony koncepcji idei Platona, drugi – zagadnieniu filozofii człowieka.
Odczyty poświęcone myśli indyjskiej:
• podczas otwartego zebrania Pracowni Kultur Szlaku Jedwabnego prowadzonego przez dr Małgorzatę Wielińską-Soltwedel, Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN, 15 czerwca 2021 r.;
• podczas seminarium dla doktorantów Uniwersytetu Łódzkiego prowadzonego przez prof. Barbarę Tuchańską, 25 stycznia 2010 r.;
• 4 odczyty na posiedzeniach Polskiego Towarzystwa Filozoficznego: 3 odczyty dla Oddziału w Łodzi (Uniwersytet Łódzki; 8 listopada 2007; 28 lutego 2008; 8 maja 2008) i 1 odczyt dla Oddziału w Zielonej Górze (Uniwersytet Zielonogórski; 8 kwietnia 2008)
• 7 odczytów wygłoszonych na seminarium Katedry Filozofii Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi (prowadzonym przez prof. Aldonę Pobojewską), w którym uczestniczyli pracownicy Katedry Filozofii Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, a także osoby z innych katedr tej Uczelni oraz z Uniwersytetu Łódzkiego; maj 2007 – lipiec 2010.
Warsztat:
• Dlaczego Platon podwoił świat? – dla uczniów, w ramach XVI Festiwalu Nauki, Techniki i Sztuki w Łodzi, 22 kwietnia 2016 r.
Stypendia, wyróżnienia
• Nagroda Rektora Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi (w której O. Łucyszyna była zatrudniona do końca września 2020 r.) – „za całokształt pracy na rzecz rozwoju Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi”; październik 2020
• Dyplom za najlepszy referat (kryterium: poziom naukowy), przyznany przez Wszechukraińskie Stowarzyszenie Indologów oraz Ambasadę Republiki Indii na Ukrainie za wystąpienie Невизначене (nirvikalpaka) та визначене (savikalpaka) сприйняття в санкх’ї [Spostrzeżenie nieokreślone (nirvikalpaka) i określone (savikalpaka) w sankhji] podczas II Ogólnoukraińskiej Konferencji Indologów (czerwiec 2007, Kijów)
• Czteroletnie stypendium Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów (Lublin), 2001–2006
• Stypendium Stowarzyszenia Byłych Członków Kongresu Stanów Zjednoczonych, rok akademicki 1998/1999 – staż w Radzie Najwyższej Ukrainy (Kijów), w Komitecie do Spraw Wolności Słowa i Informacji
• W czasie studiów w Kijowie O. Łucyszyna wielokrotnie otrzymywała wyróżnienia i nagrody oraz stypendia naukowe dla najlepszych studentów (za wyniki w nauce); przyznano jej m.in. stypendium H.S. Skoworody oraz grant rodziny Taborowskich